1. Bối cảnh

Chúng ta có một nền kinh tế rất năng động và tiềm năng; Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để bứt phá phát triển. Tuy nhiên, chúng ta cũng đang đối mặt với nhiều vấn đề ngày càng trở nên cấp bách. Một trong số đó là biến đổi khí hậu.

Việt Nam là một quốc gia có điều kiện khí hậu nóng ẩm và chịu tác động nặng nề từ biến đổi khí hậu. Trong công ước khung của liên hợp quốc về biến đổi khí hậu năm 2021, Việt Nam cam kết sẽ xây dựng và triển khai các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính để đạt mức phát thải ròng bằng “0” (Net zero) vào năm 2050 [1], [2]. Điều đó có nghĩa là chúng ta phải nhanh chóng thực thi những chế tài để chuyển đổi sang kinh tế xanh, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Công nghệ Nhiệt - Điện lạnh được ứng dụng rộng khắp trong hoạt động sản xuất kinh doanh, bao gồm ngành công nghiệp thực phẩm, hóa chất, dược phẩm. Ngoài ra nó cũng hiện diện trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, như tủ lạnh, hệ thống điều hòa không khí. Sự tăng trưởng về quy mô dân số và mức sống của người dân khiến cho nhu cầu điều hòa tăng lên chóng mặt. Theo số liệu từ Viện Năng lượng Quốc tế [3], số lượng thiết bị làm mát trong nhà sẽ tăng mạnh trong vòng 30 năm tới, từ 1,6 tỉ thiết bị vào năm 2016 lên 5,6 tỉ vào năm 2050. Ấn Độ dự kiến số lượng thiết bị làm mát trong nhà sẽ tăng từ 30 triệu vào năm 2016 lên 1 tỉ vào năm 2050, tức gấp hơn 30 lần. Việt Nam có nhiều nét tương đồng với Ấn Độ khi xét về điều kiện khí hậu và xu hướng phát triển kinh tế.

2. Cơ hội từ thách thức

Tất cả những điều nêu trên là thách thức không nhỏ đối với ngành công nghệ kỹ thuật Nhiệt (CNKT). Tuy nhiên ở một góc nhìn khác, ta có thể thấy đây là ngành cực kỳ quan trọng và đang rất khát nhân lực.

Do đó ngành công nghệ kỹ thuật Nhiệt là một lựa chọn nghề nghiệp an toàn, đảm bảo 100% có công việc đúng chuyên ngành sau khi ra trường. Đồng thời nó cũng là ngành có thể đem lại môi trường làm việc sáng tạo và năng động, tùy vào sở thích và khả năng của mỗi người.

Với các kiến thức về truyền nhiệt và nhiệt động học, sinh viên có thể phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực thiết kế, chế tạo và quản lý hệ thống làm mát, hệ thống lò hơi và các hệ thống điều hòa không khí. Học ngành nhiệt cũng là cơ hội để sinh viên rèn luyện các kỹ năng mềm như là kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và quản lý dự án. Ngoài ra, sinh viên còn được đào tạo kỹ năng về sử dụng phần mềm mô phỏng và lập trình; điều đó giúp họ áp dụng kiến thức giải quyết các bài toán thực tế sau khi ra trường. Các sinh viên có tố chất nghiên cứu được tạo cơ hội để học lên sau đại học, đi du học để phát triển về các công nghệ năng lượng như năng lượng mặt trời, nhiên liệu sinh học,...

Cụ thể ngành CNKT Nhiệt có những yếu tố nào hấp dẫn? Dưới đây là các điểm được quan tâm:

Thứ nhất, tiềm năng phát triển cực lớn. Ngành CNKT Nhiệt là một trong những ngành công nghiệp có tiềm năng phát triển rất lớn trong tương lai. Với sự tăng trưởng của nền kinh tế, nhu cầu về các hệ thống nhiệt như hệ thống làm mát, hệ thống lò hơi và các hệ thống điều hòa không khí ngày càng tăng. Thêm nữa, các quy chế được đưa ra để hướng tới “net zero”, như đề cập ở trên, sẽ là một bước ngoặt cho sự thay thế, cải tiến các hệ thống nhiệt điện lạnh hiện nay.

Thứ hai, cơ hội việc làm hấp dẫn. Với sự tăng trưởng của các ngành công nghiệp liên quan đến ngành nhiệt, những sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể tìm thấy các cơ hội việc làm ở các công ty lớn, công ty đa quốc gia, làm việc trong bộ phận nghiên cứu và phát triển ở các tổ chức nghiên cứu…

Thứ ba, lương cao. Ngành Nhiệt là một trong những ngành có mức lương khởi điểm cao vì nguồn nhân lực chất lượng cao luôn trong tình trạng thiếu. Khảo sát về mức lương của các cựu sinh viên cho thấy kỹ sư ngành CNKT Nhiệt có mức thu nhập nằm trong top 5 các ngành của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM. Đồng thời CNKT Nhiệt đem đến nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp tuyệt vời, như trở thành các chủ doanh nghiệp để giải quyết các vấn đề thiết thực hoặc trở thành các nhà nghiên cứu chuyên sâu.

Thứ tư, được trang bị các kỹ năng mềm. Thông qua các hoạt động khác nhau trong môi trường đại học, sinh viên có cơ hội phát triển kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp, quản lý dự án và giải quyết vấn đề. Đó là các kỹ năng rất cần thiết để làm việc trong môi trường chuyên nghiệp.

3. Sự lựa chọn đúng đắn

Sinh viên ngành CNKT Nhiệt tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM được đào tạo theo chương trình phù hợp với nhu cầu thực tế của các ngành công nghiệp. Trường sở hữu hệ thống phòng thí nghiệm với nhiều thiết bị hiện đại phục vụ cho việc giảng dạy và nghiên cứu cho sinh viên. Ngoài ra, sinh viên được tạo điều kiện thuận lợi  khi tham gia các cuộc thi, các hoạt động nghiên cứu khoa học, thực tập tại các công ty để có kinh nghiệm thực tế và phát triển các kỹ năng.
Như vậy chúng ta có thể thấy CNKT Nhiệt đang là một trong những ngành quan trọng và có tiềm năng phát triển rất lớn ở Việt Nam. Sinh viên ngành Nhiệt sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để phát triển sự nghiệp trong nhiều lĩnh vực khác nhau. CNKT Nhiệt là lựa chọn đúng đắn cho những ai mong muốn có cơ hội việc làm hấp dẫn trong các ngành công nghiệp và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. 

Tài liệu tham khảo:

[1] “COP26 SUMMARY REPORT”.

[2] “Roadmap to realise Vietnam’s commitments at COP26”. https://special.nhandan.vn/lotrinhcop26_en/index.html#article (truy cập 8 Tháng Tư 2023).

[3] IEA Statistics, “Energy Climate and Change World Energy Outlook Special Report”, 2015. [Online]. Available at: www.iea.org/t&c/